LATİNLER

​Merhabalar değerli okurlar. Günlük hayatımızda interneti kullanma sıklığınız nedir? Peki bu kullanım sırasında tarayıcınızın adres satırına yazdığınız internet site adlarındaki acayipliğin, 12 Eylül’deki cunta rejiminin bir eseri olduğunu biliyor muydunuz? Durun, anlatayım!

​1981’de uluslararası bir toplantı yapılarak bilgisayar klavyelerinde ve dijital ortamlarda kullanılacak evrensel karakter setleri belirlenecekti. İrlanda’da yapılacak bu toplantı için Türkiye’den de bir heyet talep edildi. Dönemin muktediri, yüce insan (!), ağzından çıkan her kelime adeta kanun hükmünde kararname olan, darbeci cuntanın lideri kenan evren, bunun gereksiz olduğunuz ve boşa masraf olacağını söyleyince Türkiye bahse konu toplantıya katılmadı. Bu darbeci kenanevren’in kudretini size şu örnekle anlatayım: Türkiye Süper Ligi’nin o dönemki adı Türkiye 1. Ligi’ydi. Bay evren “1. Ligde neden bir Ankara takımı yok?” diye sordu çevresindekilere. Cevap alamayınca o dönemki adı Federasyon Kupası olan Türkiye Kupası’nda şampiyon olan takımın hangi ligde olursa olsun 1. Lige doğrudan çıkarılması yönünde bir karar alarak, kupa finalinde Boluspor ile oynayacak olan Ankaragücü takımının önünü açtı deyim yerindeyse. Gayet de şaibeli bir maçın ardından buz gibi bir golü de sayılmayan Boluspor, Ankaragücü’ne yenildi ve hem kupa hem de 1. Lige yükseltilmek Ankaragücü’nün hakkı (!) oldu. Neden Ankaragücü derseniz ordumuza mühimmat üreten Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumunun takımı olmasından dolayı elbette. Ayrıca şunu da belirteyim; ne Ankaragücü ile ne de başka bir spor kulübüyle bir problemim yok. Derdim spor kulüplerinin siyaseten araç olarak kullanılması… Konumuza dönersek, İrlanda’da yapılan bahse konu bu toplantıda Türk Alfabesi’ne özel karakterler olan ç, ğ, ı, ö, ve ü, ana karakter seti olan Latin-1 seti yerine Latin-3 setine dahil edildi. Böylelikle bugün kullandığımız internet alan adlarında örneğin arçelik.com.tr yerine arcelik.com.tr, ığdır.gov.tr yerine igdir.gov.tr ve göynükgazetesi.com yerine goynukgazetesi.com kullanmaya zorunlu bırakılmış olduk. 4 Mart 2006 yılında Domain Name System (DNS) çalışma grubu Türkçe karakter adlarının site adlarında kullanımına yönelik adımlar attı atmasına ama bu girişimler pek karşılık bulmadı ve günlük hayatta kullanımı sınırlı kaldı.

​Benzer bir biçimde cep telefonlarının hayatımıza girdiği 90lı yıllardan 2000lere kadar mesajlaşırken şebekelerin sunduğu günümüzde kullanımı hayli ilkel kalan SMS sisteminde,yazdığımız mesajlarda Türkçe karakter kullanamıyorduk. Daha doğrusu kullanmamayı seçiyorduk. Zira bir SMS 160 karakter uzunlukla sınırlıydı ve bir SMS 2 kontördü, ama eğer içerisinde ç, ğ, ı, ö, ve ü harflerinden birini kullanmaya kalkarsak mesajımız anında 4 kontörlük oluyordu. O yüzden slm, nbr gibi kısaltmalar ile ş yerine $ işareti kullanmak gibi zekice bazı numaralar yapmamız gerekiyordu. Neyse ki 2007 yılında o dönemki adı Telekomünikasyon Kurumu olan BTK, yaptığı girişimlerle SMSlerdeki Türkçe karakter sorununun çözülmesini sağladı. Ama heyhat! Buna gerek kalmamıştı ki!Çünkü akıllı telefonlar yaygınlaşmaya başlamıştı. Bununla birlikte hayatımıza Whatsapp ve benzeri anlık mesajlaşma uygulamaları dahil oldu ve ş yerine $ kullandığımız SMS, sadece firma ve bankaların iletişim metodu olmak gibi nostaljik bir şey olarak kaldı. Aynen PTT’nin mektup yerine fatura ve banka ekstrelerini taşıyan basit bir taşıma şirketi olarak kalması gibi…

​Mutlu ve sağlıklı günler diliyorum tüm okurlarımıza.(Yazarın Notu : Belki dikkatinizi çekiyordur, bazı kişi ya da kurum adlarının baş harflerini yazarken büyük harf değil küçük harf kullanıyorum. Bu yaptığım, bir hata değil tam tersi benim kişisel seçimim. Saygı duymadığım kişi ya da kurumların isimlerini büyük harfle yazmamayı seçiyorum.)